تصویرسازی فنی Technical illustration

تصویرسازی فنی یکی دیگر از زیرشاخه‌های تصویرسازی علمی است که شامل علوم نقشه‌‌برداری، باستان‌شناسی، معماری، مکانیک، هوافضا، برق و الکترونیک می‌باشد. تصویرسازی فنی جهت «توصیف و توضیح ماهیت دانش فنی» و «انتقال اطلاعات به مخاطبان فنی و غیرفنی» مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این راستا، تصاویری که در این شاخه ترسیم می‌شوند، باید ابعاد و تناسبات ها را بطور دقیق نشان دهند. هم چنین تصویرسازی های فنی، جهت افزایش علاقه و ارتقاءِ درک بیننده، باید یک دید کلی از شئ مورد نظر و طرز کار آن را نشان دهند. البته لازم به ذکر است که تصویرسازی فنی صرفا بصورت نقاشی های دقیقِ واقع گرایانه نیست، بلکه حتی یک نمودار ساده که با منطقِ علمی و فنی ترسیم شده باشد، یک تصویرسازی فنی محسوب می‌شود.

به طور کلی، امروزه می توان تصویرسازی فنی را از نظر نوع مخاطب به سه دسته تقسیم کرد:

الف) عموم مردم:

برای مثال، تصویرسازی های که در دستورالعمل های دفترچه راهنمای خودرو و لوازم الکترونیکی مصرفی ارائه می شوند، در این گروه جای می گیرند. این نوع تصاویر، شامل اصطلاحات ساده و علامت هایی است که می تواند برای عموم مردم قابل فهم باشد.

تصویر بالا، نمونه ای از تصویرسازی فنی برای دفترچه راهنمای خودرو

ب) متخصصان مهندسی:

تصاویر ارائه شده در این گروه مورد استفاده مهندسان و دانشمندان برای برقراری ارتباط با همکارانشان قرار می گیرد. لذا این نوع تصویرسازی فنی، دارای اصطلاحات پیچیده و علامت های تخصصی است. برای مثال، این نوع تصاویر در زمینه‌های «انرژی اتمی»، «هوا فضا» و «امور نظامی- دفاعی» کاربرد بیشتری دارند. همچنین از این تصاویر در رشته های مکانیک، برق، مهندسی معماری و بسیاری از رشته‌های فنی تخصصی و دانشگاهی استفاده می شود.

تصویر بالا، نمونه ای از تصویرسازی فنی - تخصصی مهندسی

ج) کارشناسان و متصدیان بسیار ماهر:

تصاویر طراحی شده در این گروه، مورد استفاده مهندسان، جهت برقراری ارتباط با افرادی است که وظیفه ی تعمیر لوازم برقی و مکانیکی را بر عهده دارند. هم چنین برای ارتباط مهندسین با افراد ماهر و متصدیان ماشین آلات پیشرفته ای که هیچ گاه در دسترس عموم مردم قرار نمی گیرند و صرفا در کارخانه ها استفاده می شوند.

تصویر بالا، نمونه ای از تصویرسازی فنی ویژه ی متصدیان اثر جان هارتمن

تصویرسازی فنی، بر مبنای نوع پیامی که به مخاطب منتقل می گردد نیز به چهار دسته تقسیم می شود:

1) نمای ظاهری:

زمانی که هدف از ایجاد تصویر، نمایش شکل ظاهری و فرم نمای خارجی یک شیء است.

2) تصویر انفجاری:

طرح انفجاري، تصويري است از يك شي ء كه ارتباط بين اجزاي مختلف آن و چگونگي مونتاژ و اتصال قطعات آن شيء را به مخاطب نشان مي دهد. تصويرسازي انفجاري در كاتالوگ قطعات يدكي، مونتاژ و تعمير، دفترچه هاي راهنما و يا از طريق رسانه ها و ابزارهاي آموزشي مورد استفاده قرار مي گيرد. همچنين مخترعين براي ثبت اختراع خود از تصويرسازي انفجاري استفاده مي كنند.

تصویر پایین، يكي از اولين نمونه هاي تصويرسازي انفجاری متعلق به لئوناردو داوينچي است كه یک ماشین داراي حركت رفت و برگشتي را تشريح كرده است.

3) تصویر برش مقطعی:

تصویرسازی برش مقطعی به تصویری گفته می شود که در آن، بخشی از عناصر خارجی یا سطحی یک مدل سه بعدی، بصورت انتخابی، حذف می شود تا فضا و ویژگی های داخل مدل مشاهده شود. (تصویر پایین)

4) تصویرسازی شفاف:

در مواقعی که قصد داریم شکل ظاهری و داخلی یک شیء را بطور همزمان به مخاطب نشان دهیم. (تصویر پایین)

منابع:

Technical Illustrators.org
Wikipedia.org/Exploded-view drawing
Wikipedia.org/Cutaway drawing